Midnight
Sandra Mujinga
Solotentoonstelling
20 september – 13 december 2020
Vleeshal (Kaart)
Curator: Roos Gortzak
Het werk van Sandra Mujinga houdt zich bezig met representatie: de sociale kracht van beelden en het gebruik ervan bij de totstandkoming van identiteiten. Mujinga maakt deel uit van een generatie kunstenaars die moeiteloos tussen online en fysieke ruimtes manoeuvreert. De tentoonstellingsruimte is voor haar één van de mogelijke arena’s voor artistiek werk, naast internet en sociale media, de immateriële netwerken van muziekdistributie, de sociale ruimtes van nachtclubs of activistische organisatievormen. Met het sciencefictionconcept world-building als uitgangspunt onderzocht deze tentoonstelling onzichtbaarheid als overlevingsstrategie: als speculatieve blik op de toekomst en in relatie tot de politieke realiteit van het heden.
Sciencefiction is voor Mujinga veelal een vertrekpunt voor het verkennen van alternatieve realiteiten waarin de mens niet per sé centraal staat. In Midnight navigeerden bezoekers zich door een futuristische, architectonische structuur, waar ze eerst vier holle lichamen van textiel tegen het lijf liepen: Nkáma, Zómi, Mókó en Libwá (2019). Deze gekapte figuren torenen hoog boven de menselijke maat uit en verkeren in een staat die het midden houdt tussen bewaken, samenkomen en confronteren. De sculpturen doen denken aan olifanten of octopussen, met elementen die lijken op slurven en tentakels. Mujinga is geïnteresseerd in de manier waarop dieren overlevingsstrategieën ontwikkelen en zich aanpassen aan vijandige omgevingen, bijvoorbeeld wanneer olifanten stoppen met het laten groeien van hun felbegeerde slagtanden of veranderen van dag- in nachtdieren om stropers te vermijden.
De vraag wat het betekent om in het donker te bestaan, is een terugkerend onderwerp in het werk van Sandra Mujinga. In deze tentoonstelling baadden haar sculpturen echter in groen licht, dat als filter toegevoegd is aan de verschijning van de werken. De groene tint van dit licht doet denken aan een green screen, bekend uit de videoproductie. Zwarte duisternis en groen licht lijken tegenpolen, maar zijn voor Mujinga twee kanten van dezelfde medaille. De green screen fungeert als conceptueel en materieel uitgangspunt; een ruimte die elke transformatie kan ondergaan – alles en niets tegelijk.
In het tweede deel van deze tentoonstelling trof de bezoeker een figuur aan die zweeft in een duistere ruimte zonder duidelijke grenzen. Onderdeel van deze video-installatie, getiteld naar de moeder van de kunstenaar, Flo (2019), is een door Mujinga gecomponeerde soundtrack van digitaal bewerkte strijkinstrumenten. De figuur, die op het eerste gezicht het meest lijkt op een videogame-avatar of een sciencefiction-superheld, is een van Mujinga‘s vaste samenwerkingspartners, de acteur en DJ Adrian Blount (GodXXX Noirphiles). Ze is gekleed in een van de draagbare sculpturen van de kunstenaar. De outfit is zowel kunstwerk als kostuum en beïnvloedt met zijn opgeblazen spieren en bovenmenselijke proporties de mobiliteit van de acteur. Dit werk komt voort uit de fascinatie die Mujinga heeft voor Ann-Marie Crooks, een Jamaicaans-Amerikaanse voormalige bodybuilder en worstelaar, in de jaren negentig bekend onder de artiestennaam Midnight.
De hologramtechnologie wordt vaak in spectaculaire contexten gebruikt om dode artiesten of beroemdheden, zoals Tupac Shakur, weer tot leven te wekken op het podium. Door de geschiedenis heen zijn nieuwe media-technologieën vaak gebruikt bij pogingen om een verbinding te maken met het hiernamaals of om het verleden nieuw leven in te blazen. In dit werk, genoemd naar de moeder van de kunstenaar, fungeert technologie als een brug tussen onze eigen wereld en een alternatieve realiteit daarbuiten.
In een wereld die niet voor alle lichamen gelijk is, een wereld die met vernietiging wordt bedreigd, kunnen overlevingsstrategieën voor de toekomst niet voortbouwen op bestaande ordes. Mujinga werkt met een breed spectrum aan media en kunstvormen. Dit geeft niet alleen blijk van een ongeremde creativiteit, maar ook van een kritische houding ten aanzien van bestaande structuren, instellingen en de condities van communicatie en representatie. Opererend vanuit de tentoonstellingsruimte en de nachtclub, het internet en vanaf het podium treedt Mujinga op als kunstenaar, organisator, observator en kritische stem.
De tentoonstelling Midnight is een aangepaste versie van Mujinga's solotentoonstelling SONW - Shadow of New Worlds bij Bergen Kunsthall in 2019.
Publicatie
Personen
Dit project is mede mogelijk gemaakt door de financiële steun van het Mondriaan Fonds, Ministerie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de gemeente Middelburg