Stage Left
Zahar Bondar, Eglė Budvytytė, Jae Pil Eun, Rory Pilgrim & Robyn Haddon
Performanceprogramma
19 april 2025
12:00 – 16:00
Vleeshal (Kaart)
Curator: Roos Gortzak

Op zaterdag 19 april 2025 vond van 14:00-18:00 uur Stage Left in de Vleeshal plaats; een bijzonder performanceprogramma dat Roos Gortzak samenstelde om het einde van haar 10-jarige directeurschap te markeren. Er vonden performances van Eglė Budvytytė, Jae Pil Eun, Rory Pilgrim & Robyn Haddon, en Zahar Bondar plaats; kunstenaars met wie Gortzak al eerder samenwerkte.
Voordat Gortzak als directeur van de Vleeshal aantrad, voegde ze een voorstel voor een tentoonstellingsprogramma aan haar sollicitatiebrief van 12 juni 2014 toe, met deze eerste alinea:
“Als een cabaretier het podium opstapt moet hij een zaal vol mensen die veel van hem verwachten nog veroveren. Als de eerste lach niet snel volgt, dan dreigt zijn optreden te mislukken. Een nieuwe directeur bevindt zich in een soortgelijke situatie. Zij wordt met een lege tentoonstellingsruimte en veel mensen die iets van haar verwachten geconfronteerd. Zij dient de ruimte met haar toekomstige programma te vullen. Het is echter geen volledig lege ruimte. De expositieruimte heeft zijn eigen verleden, waarmee zij, volgens mij, rekening moet houden. Zo begint zij niet met een lege bladzijde, maar met een nog niet voltooid boek. Daar kan zij met haar programma een nieuw hoofdstuk aan toevoegen.”
Nu heeft Gortzak het podium verlaten. In de afgelopen tien jaar heeft zij een onderscheidend artistiek programma neergezet, waarmee zij Vleeshal lokaal, nationaal en internationaal op de kaart heeft gezet. Zij wilde een zo breed en divers mogelijk publiek in aanraking laten komen met het nieuwe, het onvertrouwde, het onbekende. Dat onbekende is veelal complex, onbegrijpelijk en misschien zelfs irritant. Maar het is ook essentieel om tot nieuwe inzichten te komen, te reflecteren op (noodzakelijke) maatschappelijke transities en andere manieren van samenleven en samenzijn te verkennen. Hoe kunnen we, in de context van een in toenemende mate gepolariseerd politiek landschap en een globale toekomst die met de dag beangstigender lijkt te worden, nader tot elkaar komen? Om tot antwoorden op deze vraag te komen is het voor Gortzak noodzakelijk om los te breken van effectbejag, twijfel en falen te omarmen, en ons vol overgave, tijd en aandacht toe te leggen op het luisteren naar elkaar.
Zij heeft vele Vleeshal-projecten gerealiseerd, waaronder tentoonstellingen, publicaties en nomadische programma’s in binnen- en buitenland. Ook is Vleeshal onder haar leiding in 2021 toegetreden tot de Basisinfrastructuur (BIS) met het artistieke programma Rituals of Care dat Vleeshal van 2021 tot 2024 heeft uitgevoerd. In 2024 ontwikkelde zij het programma Hop to Hope, waarmee zij de plek van Vleeshal binnen de BIS wist te bestendigen. Dit programma vormt van 2025 tot 2028 de leidraad voor alle tentoonstellingen en projecten die gedurende deze periode gerealiseerd zullen worden.
En nu is haar directeurschap geëindigd met Stage Left, in de volgorde waarin de performances zullen plaatsvinden:
Zahar Bondar bracht de korte afscheidsspeech van Gortzak op spectaculaire wijze ten gehore. Balans en lichamelijke beweging zijn terugkerende thema’s in zijn werk. Gortzak leerde Bondar kennen toen hij gedurende twee maanden een van de “movers” was voor Simone Forti’s Dance Constructions in haar solotentoonstelling in de Vleeshal in 2016. Daarnaast heeft hij, in het kader van het lokaal nomadisch Vleeshal-programma, een tegelmuur ontwikkeld voor en in cocreatie met het Pennywafelhuis, getiteld If You Do It Well, I Will Do It Better. In 2026 zal er een publicatie verschijnen, uitgegeven in samenwerking met Page Not Found.
Jae Pil Eun toonde Blue Moon, een werk geïnspireerd door Koreaanse sjamanistische praktijken waarin drums worden ingezet om geesten op te roepen. De installatie, die onder andere bestond uit een grote drum van keramiek, werd geactiveerd door Nadh Lingyun Cao en Jae. Diepe ritmische geluiden, die Jae associeert met de elementen water, lucht, vuur en aarde, vulden de ruimte resoneerden. Gortzak werkte voor het eerst met Jae samen, toen zij in 2021 curator was van de graduation-tentoonstelling van Fine Arts van het Sandberg Instituut. Na de performance bleef de installatie drie weken staan, als een opmaat naar Jaes solotentoonstelling in de Vleeshal van 15 juni tot 7 september waarvoor hij gedurende deze periode ook onderzoek heeft gedaan in de Vleeshal.
Eglė Budvytytė bracht Incantation Karaoke naar de Vleeshal, een performance waarin zij, samen met 7 performers uit het publiek in een intieme setting een tekst voordroeg. Middels rijm, ritme, herhaling en een kwetsbare aanwezigheid nodigde het werk uit tot een gevoel van collectiviteit. Gortzak en Budvytytė werkten in 2022 en 2023 samen in het kader van de duotentoonstelling Song Sing Soil in de Vleeshal, met Marija Olšauskaitė, waarvoor ook een nieuwe performance werd ontwikkeld. In 2026 draagt Vleeshal bij aan een nieuwe publicatie van Eglė Budvytytė die zal verschijnen ter gelegenheid van de Venetië Biënnale 2026 waar zij Litouwen representeert.
Rory Pilgrim & Robyn Haddon stelden een speciale selectie samen van enkele muziekstukken uit het oeuvre van Pilgrim. De nummers vinden hun oorsprong in Pilgrims films Sacred Repositories, Software Garden, The Undercurrent, Rafts en hun meest recente werk pink & green. Begeleid door keyboard en harp voerde deze muzikale bijdrage het publiek mee door de verschillende periodes binnen de 10-jarige samenwerking van Pilgrim en Haddon. Het werk van Pilgrim vormde een belangrijke inspiratiebron voor Gortzaks Vleeshal-programma 2021-2024 met de titel Rituals of Care. Daarnaast werkten zij samen aan een solotentoonstelling in WAMX in Turku, Finland, waarvoor Gortzak als gastconservator een reeks van 5 tentoonstellingen maakte. Tevens was Pilgrim een van de drie kunstenaars die in 2021 een Vleeshal Commission kregen, dat het startpunt vormde van het langjarige project pink & green, een film met vele vertakkingen in andere vormen, onder andere een solotentoonstelling in de Vleeshal in 2026.
Dit project is mede mogelijk gemaakt door de financiële steun van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en gemeente Middelburg.